क्रोध क्षमा
अँधेरा चाँदनी
उत्साह निरुत्साह
गुप्त प्रकट
तरल ठोस
अग्नि जल
अधः उपरि
खरीदना बेचना
बेचना खरीदना
कम ज्यादा
दास प्रभु
अदेय देय
दीर्घायु अल्पायु
चालाक बेवकूफ
पराजय जय
खुला बंद
उपकार अपकार
अर्थ अनर्थ
एक अनेक
अंगीकार अस्वीकार
सच झूठ
नारी नर
खंडन मंडन
घमासान सामान्य
सदाचार कदाचार
प्राचीन अर्वाचीन
बड़ा छोटा
आग्रह दुराग्रह
आदर अनादर
आसक्त अनाशक्त
खोलना बांधना
अवनति उन्नति
भिज्ञ अनभिज्ञ
उपन्यास एकांकी
क्रेता विक्रेता
अर्वाचीन प्राचीन
अतल वितल
अर्जन वर्जन
उत्कर्ष विकर्ष
गण्य नगण्य
गाढ़ा पतला
घटिया बढ़िया
घाटी पर्वत
आदिष्ट निषिद्ध
ऐतिहासिक अनैऐतिहासिक
आत्मा पपरमात्मा
अनेकता एकता
एकल बहुल
उदय अस्त
गदर शांति
कुटिल सरल
उच्च नीच
गुरु लघु
अत्यधिक अत्यल्प
अभिज्ञ अनभिज्ञ
आधुनिक प्राचीन
रुखड़ा चिकना
प्रतीची प्राची
अधम उत्तम
गुण अवगुण
साक्षर निरक्षर
सजीव निर्जीव
निकास प्रवेश
जन्म मृत्यु
सदय निर्दय
भृत्य प्रभु
अवर प्रवर
कुपुत्री सुपुत्री
कुपोषण पोषण
देय अदेय
अकाल सुकाल
उपस्थित अनुपस्थित
खंडन मंडन
अंत प्रारम्भ
तम ज्योति
नित्य अनित्य
छली निश्चल
उपयोग दुरुपयोग
इति अथ
कनिष्ठ ज्येष्ठ
अतुकान्त तुकान्त
गड्मड सिलसिलेवार
संकरी चौड़ी
कन्या वर
कायर निडर
मोटा पतला
चमकहीन चमकदार
सरल जटिल
घरेलू बाहरी
खुशकिस्मत बदकिस्मत
उचित अनुचित
करीबी दूर के
गदर शांति
खीजन रीझना
उदय अस्त
अल्प अधिक
अभिमान नम्रता
नूतन पुरातन
वितल अतल
अकाल सुकाल
गंधाहारक गंधदायक
घनेरा नगण्य
अतिथि आतिथेय
महल झोंपड़ी
सगुण निर्गुण
भूगोल खगोल
कैद छूट
अप्रभावि प्रभावित
सदय निदय
परिचित अपरिचित
चल अचल
स्वर्ग नरक
आस्था अनास्था
उपेक्षा अपेक्षा
विधि निषेध
कुकृति सुकृत्य
क्षमा क्रोध
केंद्रित विकेन्द्रित
स्थल जल
निश्चिंत चिंतित
सगुण निर्गुण
कल आज
कनिष्ठ वरिष्ठ
अच्छा बुरा
आधार निराधार
उन्मीलन निमीलन
क्रम व्यतिक्रम
विरक्त अनुरक्त
चोर पुलिस
स्थिर गतिमान
दंड क्षमा
देशी विदेशी
चाहा अनचाहा
घटाव जोड़
अनाहूत आहुत
ग्रास मोक्ष
सपूत कपूत
उद्घाटन समापन
उत्तीर्ण अनुत्तीर्ण
खरीद बिक्री
गंधदायक गंधाहारक
गंभीर चपल
हार जीत
नित्य अनित्य
शाश्वत क्षणिक
पाना गँवाना
विजातीय जातीय
काम आराम
गंभीर सहज
कठिनाई सरलता
उधार नगद
गठीला ढीला
गंधीला सुगंधित
उत्थान पतन
वरदान अभिशाप
कर्मण्य अकर्मण्य
कुकृति सुकृत्य
औपचारिक अनौपचारिक
सनाथ अनाथ
सामान्य प्रमुख
तरल ठोस
गौण प्रमुख प्रधान
अश्रु हास
कोप कृपा
कृष्ण शुक्ल
अनुज अग्रज
कार्य अकार्य
पूर्णतः अंशतः
उपसर्ग प्रत्यय
क्रिया प्रतिक्रिया
अजीब अनोखा
अनुपमा उपमेय
अभिज्ञ अनभिज्ञ
कल आज
खुशनसीब बदनसीब
ज्येष्ठ कनिष्ठ
कच्चा पक्का
एकके अनेक
ग्राम विशिष्ट
क्रूर अक्रूर
आदि अंत
गंभीर सहज
अछूत छूत
जाति कुजाति
अदोष सदोष
निर्दयी दयालु
कभी–कभी अक्सर
उर्वर अनुर्वर बंजर
गठियाना खोलना
अनुमति देना मना करना
आदि अनादि
प्रशंसा कुत्सा
अमृत विष
आगामी गत, विगत
उन्नति अवनति
स्थावर जंगम
पालतू जंगली
चिरन्तर नश्वर
चढ़ाव उतार
नवीन प्राचीन
खर खोटा
प्रकाश छाया
अतिवृष्टि अनावृष्टि
निम् उच्च
ईश्वर अनीश्वर
खद्य अखाद्य
गठीला ढीला
कान्त कांता
निर्विरोध गतिरोध
पाना गँवाना
भलाई बुराई
जागरण शयन
अवनि अम्बर
अकाम सुकाम
चाह अनचाह
पदावनति पदोन्नति
चोर साधु
आदर अनादर
आकर्षण विकर्षण
उत्तरायण दक्षिणायन
अगठित गठित
अर्थी प्रत्यर्थी
कुलटा पतिव्रता
गण्य नगण्य
ऐश्वर्य अनैश्वर्य
खिलना मुरझाना
खुश गमगीन
आदत्त प्रदत्त
कमी बेशी
अघ अनघ
गतिमान स्थिर
उन्नत अवनत
अराग सुराग
अचर चर
निरालम्ब अवलम्ब
कुख्यात विख्यात
अंतिम प्रारंभिक
प्रूर्णिमा अमावस्या
खगोल भूगोल
अमर मर्त्य
अपेक्षित अनपेक्षित
उचित अनुचित
उपयुक्त अनुपयुक्त
क़ानूनी गैरकानूनी
ग्रहण अर्पण
कठिनाई सरलता
बहिरंग अन्तरंग
बाह्य अंतर
प्रकट गूढ़
आतुर अनातुर
बीच किनारा
खेद प्रसन्नता
कठोर कोमल
कृत्रिम प्राकृत
आदर्श यथार्थ
ऊपर नीचे
अवनत उन्न्त
अनैतिक नैतिक
अपेक्षा उपेक्षा
अगम सुगम
सकाम निष्काम
आदान प्रदान
अधोगामी उर्ध्वगामी
उत्तर दक्षिण
अंत अनंत
कुमार्ग सुमार्ग
गद्य पद्य
चंचल स्थिर
शोक हर्ष
उग्र सौम्य
अदेय देय
आकुंच प्रसारण
अति अल्प
अनुलोम प्रतिलोम
जीवन मरण
गणनीय अगणित
बदबू खुशबू
एकता अनेकता
शीत उष्ण
काला गोरा
धूप छांह
गजब सामान्य
दीर्घकालीन अल्पकालीन
विहित निषिद्ध
स्वकीया परकीया
गरीब अमीर
गंधीला सुगंधित
कमजोर ताकतवर
ग्रामीण नागरिक
अनभ्यस्त अभ्यस्त
सुषुप्त जाग्रत
भाटा ज्वार
गतिरोध निर्विरोध
अपेक्षा नगद
ऋणात्मक धनात्मक
उधम निरुद्ध
अस्वस्थ स्वस्थ
पल घंटा
असली नकली
सक्रिय निष्क्रय
अनुपस्थित उपस्थित
पश्चिम पूर्व
आधुनिक प्राचीन
कुख्यात विख्यात
एकाग्र चंचल
चिन्मय अचिन्मय
बाहर घर
इति अथ
अनाम नाम
ग्राह्य अग्राह्य
कदाचार सदाचार
अच्छा बुरा
खगोल भूगोल
चेतन अचेतन
घमंड विनय
कृष स्थूल
फूलना मुरझाना
अनाथ सनाथ
कुरूप सुंदर
मूक वाचाल
ग्राम नगर
अन्तरंग बहिरंग
सही गडबड
अथ इति
सदोष अदोष
सांय प्रात:
स्वस्थ रुग्ण
केंद्रित विकेन्द्रित
उत्तम मध्यम
ओजस्वी निस्तेज
अग्रिम अन्तिम
विधि निषेध
अधिकारी अनाधिकारी
गोरक्षक गोभक्षक
अक्रुर क्रुर
लिखित मौखिक
उपचार अनुपचार
वंघ निंघ
अस्ताचल उदयाचल
अतुकान्त तुकान्त
अतिवृष्टि अनावृष्टि
अल्प अधिक
अनुरक्ति विरक्ति
उन्मुख विमुख
खल सज्जन
मुक्त ग्रस्त
अवर प्रवर
निर्जल अजल
प्रकाश तिमिर
मर्त्य अमर
अक्सर कभी-कभार
आजादी गुलामी
अंतर्मुखी वहिर्मुखी
अमावस्या पूर्णिमा
अधुनातन पुरातन
चेतन जड़
पास दूर
एड़ी चोटी
क्रय विक्रय
अवसाद प्रसाद
अरुचि रुचि
गाड़ना उखाड़ना
गमन आगमन
ग्रहण त्याग
अग्र पश्च
छली निश्छल
उपाय निरुपाय
अजेय जेय
अस्त उदय
क्रोध क्षमा
उऋण ऋण
चिर अचिर
एकत्र विकिरण
चतुर मूर्ख
अज्ञ विज्ञ
चढना ढलना
ऐहिक पारलौकिक
अन्धकार प्रकाश
कायर निडर
कठिन सरल
बेकार महत्त्व
कभी–कभी अक्सर
गर्म ठंडा
सरस नीरस
इच्छा अनिच्छा
कनीय वरीय
रक्षक भक्षक
अगला पिछला
क्रूर अक्रूर
अधिक न्यून
बद नेक
सध्दर्म अधर्म
अर्पण ग्रहण
उपकार अपकार
अनुराग विराग
काबिल नाकाबिल
बंद खुला
गोचर अगोचर
सूखाग्रस्त बाढ़ग्रस्त
शूद्र स्वर्ण
उद्यम विनय
उदात्त अनुदात्त
गणनीय अगणित
दूर के करीबी
स्त्री पुरुष
उत्कृष्ट निकृष्ट
बहुज्ञ अल्पज्ञ
No comments:
Post a Comment